Tâm lượng thái hư
Hoàng hôn, trong chùa tĩnh lặng. Nơi lư hương khói bay ngập tràn, các vị sư đang đi thiền hành trong thinh lặng. Một người đàn ông lẻn vào trong chùa đến trước hòm công đức bởi vì trước đó ông ta từng đến đây một lần và đã thấy rất nhiều người bỏ tiền vào trong hòm này. Trông chừng tứ bề không có ai ông ta liền lấy hòm công đức xuống, đổ tiền từ bên trong ra ngoài. Ở phía trên chú tiểu và vị thầy của chú đã nhìn thấy rõ rành rành. Chú tiểu nói
- Sư phụ có người trộm tiền!
Vị sư:
- Ta biết rồi!
Chú tiểu:
- Chúng ta đi bắt quả tang ông ta lại!
Vị sư:
- Không cần!
Chú tiểu sốt ruột:
- Sư phụ, tại sao vậy ạ? Ông ta ăn trộm tiền của chúng ta. Ông ta là tên trộm.
Vị sư nói:
- Ông ta không phải là tên trộm và đó cũng không phải là tiền của chúng ta.
Chú tiểu:
- Đó làm sao không phải tiền của chúng ta? Chú tiểu nhìn chằm chằm vào sư phụ.
Vị sư từ tốn:
- Đó là tiền của người ta bỏ vào. Hiện tại có người cần tới nó nên lấy nó ra, làm sao nói họ là ăn trộm được!
Chú tiểu nghe xong trầm mặc không nói, mắt trừng trừng nhìn theo người đàn ông lấy tiền từ hòm công đức mang đi. Đợi người đàn ông đi khuất chú tiểu chạy lại nhìn vào hòm công đức.
- Sư phụ, bên trong hòm vẫn có tiền.
Vị thầy gật đầu nói:
- Ông ta chỉ lấy đi một phần mà mình cần. Nếu ông ta là kẻ trộm, liệu có để lại tiền trong hòm đó không?
Chú tiểu gật gật đầu. Không ngờ chiều hôm sau, lại nhân lúc mọi người đang kinh hành, ông ta lẻn vào trong chùa, đến hòm công đức, quan sát bốn bề không có người, lại lấy tiền trong hòm công đức. Lần này chú tiểu và vị thầy của chú cũng nhìn thấy rõ rành rành như lần trước. Chú tiểu vừa thấy liền nói:
- Sư phụ, ông ta là ăn trộm. Ông ta lại trộm tiền của chúng ta kìa.
Vị sư:
- Người bỏ tiền vào. Người lấy tiền đi. Tiền của người, người tiêu, làm sao là ăn trộm được? Hôm qua ông ta lấy đi một phần. Bởi vì không đủ, nay lại lấy thêm một phần. Có gì là không được?
Chú tiểu rất tức giận nhưng không dám lộ ra. Chỉ đành trừng mắt nhìn người đàn ông lấy tiền từ trong hòm công đức. Đợi người đàn ông vừa đi khỏi chú tiểu vội chạy đến nhìn vào bên trong hòm công đức phát hiện bên trong vẫn còn tiền, thầm nghĩ người đàn ông này xem ra vẫn không quá xấu bèn đi nghỉ ngơi. Kể từ ấy không thấy người đàn ông quay lại chùa.
Một năm sau.
Vào một buổi sáng sớm người đàn ông lại tìm đến ngôi chùa. Ông ta đi vào chánh điện, lạy Phật xong, tiến đến hòm công đức, mở túi ra lấy một cọc tiền cho vào hòm công đức. Những người bên cạnh há to miệng tỏ ý rằng người đàn ông này thật là hào hiệp. Chú tiểu cũng nhìn thấy cảnh này, liền tiến lên phía trước hỏi người đàn ông vì lẽ gì mà rộng rãi hào phóng như vậy. Người đàn ông nhắc đến chuyện cách đây một năm trước. Khi đó bản thân đi vào đường cùng nên rất cần tiền. Nhìn thấy trong hòm công đức có tiền, liền nảy ra ý tưởng mượn đỡ tiền trong hòm công đức. Bây giờ hoàn cảnh của ông ta tốt rồi. Ông ta đến để trả lại gấp đôi số tiền. Chú tiểu mang chuyện này nói với sư phụ. Sư phụ bảo:
- Con người ai cũng có lúc gặp khó khăn. Chỉ cần chúng ta cho họ một con đường thoát tất sẽ có lúc nhận lại được những phước báu to lớn hơn nhiều. Hòm công đức là công đức của mọi người cũng là công đức của chúng ta vậy.
Như Nhiên - Thích Tánh Tuệ
