Giáo hóa của Thiền Sư khiến nhiều người tỉnh ngộ: Tìm ô không tìm người
Thiền sư Hoàng Nghiệt là một cao tăng nổi tiếng thời nhà Đường. Khi về già, ông đã cho xây dựng chùa Quảng Giáo ở núi Kính Đình, tỉnh An Huy.
Vào một hôm, Thiền sư dẫn một tiểu đệ tử ra ngoài làm việc. Vì bầu trời có mây đen mù mịt nên Thiền sư dặn tiểu đệ tử mang theo hai chiếc ô. Khi Thiền sư và đồ đệ đi ngang qua một thị trấn nhỏ, họ cảm thấy bụng có hơi đói nên bước vào một quán ăn ven đường và gọi hai bát canh đậu hũ. Trong lúc ăn, Thiền sư tình cờ nghe được ông chủ nói với một cậu thanh niên: “Nhìn sắc Trời kìa, chắc chắn sắp mưa rồi. Sao cậu ra ngoài mà không mang theo ô?”
Chàng trai trẻ vừa nhìn Trời vừa cười nói: “Mang theo ô quả là phiền phức. Trên đời này có rất nhiều người thiện lương. Chỉ cần người khác mang ô, họ sẽ sẵn lòng cho tôi che cùng, cho nên tôi không cần phải mang ô”. Chàng trai trẻ vừa nói xong rồi từ từ cất bước lên đường.
Sau khi Thiền sư Hoàng Nghiệt và đệ tử dùng xong canh đậu phụ, họ tiếp tục lên đường. Không lâu sau, trời bắt đầu đổ mưa. Thiền sư Hoàng Nghiệt và đồ đệ nhờ có ô mà cuộc hành trình của họ không bị gián đoạn, họ tiếp tục lên đường. Không lâu sau, hai người đi ngang qua một ngôi nhà tranh, cổng của ngôi nhà đã bị khóa, nhưng ở mái hiên lại có một chàng trai đang trú mưa. Chàng trai hét lên với Thiền sư: “Thiền sư, Phật Pháp nói rằng phổ độ chúng sinh. Ông có thể cho tôi che ô cùng được không?”
Thiền sư nhìn kỹ hơn và thấy rằng đó là chàng trai trẻ mà ông đã gặp ở trong quán ăn vừa rồi.
Thiền sư nhìn kỹ hơn và thấy rằng đó là chàng trai trẻ mà ông đã gặp ở trong quán ăn vừa rồi. Đệ tử của Thiền sư định đi đến chỗ chàng trai trẻ để che ô cho anh, nhưng Thiền sư đã ngăn người đệ tử lại, ông nói với chàng trai trẻ: “Chúng ta đang đi dưới mưa, còn anh thì trốn dưới mái hiên. Ngoài trời đang mưa nhưng dưới mái hiên không có mưa, hà cớ sao lại muốn chúng tôi giúp anh”.
Người thanh niên nghe thấy vậy liền cười lớn, rồi anh chầm chậm bước ra khỏi mái hiên và nói: “Bây giờ tôi cũng đang bị ướt mưa, có thể giúp tôi được không?”
Thiền sư nói: “Chúng tôi vẫn không thể giúp anh được. Mặc dù chúng tôi đều có ô, nhưng chúng tôi không ở trong mưa vì chiếc ô đang giúp chúng tôi. Anh đang ở trong mưa vì anh không mang ô. Nếu anh muốn có ô che mưa thì anh nên đi tìm ô chứ không phải là tìm người”.
Nói xong, Thiền sư ra hiệu cho đồ đệ của mình đi tiếp. Sau khi đi được mấy bước, người đệ tử trẻ thắc mắc hỏi Thiền sư: “Sư Phụ, người xuất gia là dùng từ bi mà đối đãi với người khác, sao Sư Phụ không để con giúp cậu ấy một chút?”
“Con không nhìn ra sao? Ta đã giúp cậu ấy rất nhiều rồi đó”. Thiền sư mỉm cười nói: “Mặc dù ta từ chối cậu ấy, nhưng ta thực sự đã dạy cho chàng trai một bài học, rằng hết thảy mọi việc đều phải dựa vào bản thân mình, không thể trông cậy hay lợi dụng vào lòng tốt của người khác, chúng ta quả thực nên dùng từ bi mà đối đãi, nhưng chúng ta càng phải nên giữ sự uy nghiêm của sự thiện lương”. Lúc này người tiểu đệ tử mới tỉnh ngộ và gật đầu.
Đúng vậy, lòng tốt không thể bị lợi dụng. Chỉ khi con người biết quan tâm, chăm sóc, yêu thương lẫn nhau thì khi gặp khó khăn mới tìm được “chiếc ô” để tự cứu mình.
Đăng Dũng biên dịch
