Câu truyện: Bắt đền ngựa
“Bắt đền ngựa” là câu chuyện ngụ ngôn cổ, mượn sự khôn ngoan của một người nghèo để nhắc nhở mọi người về giá trị đạo đức và truyền thống.
Diệu Nguyễn
Một ngày nọ, một người nghèo khi nghỉ trưa đã buộc ngựa vào một gốc cây để ngồi ăn. Một người đàn ông giàu có đến sau, cũng bắt đầu buộc ngựa của ông ta vào cùng cái cây có ngựa của người nghèo.
Anh chàng nghèo thấy vậy lập tức ngăn cản: “Đừng buộc ngựa vào gốc cây đó. Con ngựa của tôi rất hung dữ, nó sẽ hại con ngựa của ông. Hãy buộc chặt con ngựa của ông vào một cái cây khác”.
Người đàn ông giàu có tỏ vẻ không quan tâm và ngang nhiên nói: “Tôi sẽ buộc ngựa của tôi ở nơi tôi muốn”,
Sau đó, người nhà giàu buộc chặt con ngựa của mình vào cùng một cái cây có con ngựa của người anh chàng nghèo. Rồi ông ta cũng ngồi xuống để tận hưởng bữa ăn của mình.
Đột nhiên, người đàn ông giàu và anh chàng nghèo cùng nghe thấy âm thanh lớn, họ lập tức nhìn lên, những con ngựa đã lao vào nhau. Hai người cùng lao lên can ngăn nhưng đã quá muộn, con ngựa của người giàu sau đó đã không sống nổi.
Người đàn ông giàu có hét lên trong giận dữ: “Hãy xem những gì con ngựa của ngươi đã làm! Ngươi phải đền lại con ngựa yêu quý cho ta”.
Gã nhà giàu sau đó kéo chàng trai nghèo đến trước quan tòa. Trước mặt quan tòa gã nhà giàu khóc lóc, tỏ vẻ thê lương: “Hỡi vị quan tòa anh minh! Con ngựa của người này đã cướp đi sinh mạng con ngựa yêu quý của tôi. Xin quan tòa hãy bắt hắn ta phải đền tiền cho tôi hoặc tống anh ta vào tù, tôi cầu xin ông!”.
Vị quan tòa quay sang chàng trai nghèo, hỏi”: “Có phải con ngựa của anh đã hại chết con ngựa của người đàn ông này không?”
Nhưng người đàn ông nghèo không nói một lời.
Vị quan tòa lại hỏi: “Anh bị câm hay sao mà không trả lời?”
Vị quan tòa tiếp tục hỏi người đàn ông nghèo nhiều câu hỏi tiếp theo, nhưng anh ta vẫn mím chặt môi và không trả lời gì.
Cuối cùng, quan tòa quay sang nói với người đàn ông giàu có: “Tôi không thể làm gì được? Người đàn ông này bị câm, anh ấy không thể nói một lời nào!”
Người đàn ông giàu nghe vậy thì kêu lên: “Ồ, thưa ông, hắn ta có thể nói chuyện bình thường. Khi nãy hắn đã nói chuyện với tôi trên đường!”.
“Ông có chắc không? Vậy hắn đã nói gì?”, Quan tòa hỏi.
“Tôi chắc chắn”, người đàn ông giàu có trả lời. “Anh ta đã nói khá rõ ràng: Đừng buộc ngựa vào gốc cây đó. Con ngựa của tôi rất hung dữ, nó sẽ hại ngựa của ông. Hãy buộc chặt ngựa của ông vào một gốc vây khác”.
Vị quan tòa trầm ngâm một lúc, rồi nói: “Bây giờ tôi hiểu rồi, nếu hắn ta đã cảnh bảo ông, hắn ta sẽ không phải trả tiền bắt đền ngựa của ông. Lẽ ra ông nên chú ý lời cảnh báo của hắn!”.
Sau đó, quan tòa quay sang chàng trai nghèo và hỏi: “Tại sao khi nãy ngươi không trả lời câu hỏi của ta?”
Chàng trai nghèo đáp lời: “Hỡi vị thẩm phán anh minh, ngài không thấy sao, nếu tôi nói với ông ta rằng tôi đã cảnh báo ông ta đừng buộc ngựa lại gần ngựa tôi thì ông ta sẽ phủ nhận điều đó ngay. Và ngài sẽ không biết ai trong chúng tôi đang nói sự thật. Vì thế, tôi im lặng để ông ta tự kể chuyện một mình để ngài sớm biết được sự thật hơn”.
Lời nói của chàng trai nghèo làm quan tòa vỡ lẽ ra. Sau đó, quan tòa đã đuổi gã nhà giàu ra ngoài và không nhận được một xu bồi thường nào. Vị quan tòa cũng hết lời khen ngợi chàng trai nghèo về sự khôn ngoan của anh.
Thực chất, câu chuyện “Bắt đền ngựa” không chỉ dừng lại ở việc khen ngợi sự khôn ngoan của người đàn ông nghèo, mà nó còn có giá trị cảnh tỉnh những người luôn lợi dụng sức mạnh của mình để ức hiếp và trục lợi từ những người yếu thế hơn. Tạo hóa luôn công bằng với tất cả mọi người, nên nếu cố tình khôn vặt và tham lam, con người sớm sẽ phải nhận trái đắng.
Team Uống Trà Thôi sưu tầm
